SKUTKI NISKIEJ EMISJI
- ciÄ…g dalszy


Niska emisja wpływa negatywnie na środowisko, człowieka - jego zdrowie i życie. Wielkość zanieczyszczeń natomiast wytwarzanych przez gospodarstwa domowe, lecz nie tylko, zależy od warunków spalania w często niesprawnych piecach grzewczych nie posiadających systemów oczyszczania, opalanych paliwem bardzo niskiej jakości, a także odpadami.

Wtedy to do atmosfery dostają się m.in.: tlenki azotu, tlenki siarki, WWA (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne), tlenki metali ciężkich (kadm, ołów, rtęć), dioksyny oraz pyły. Są one odpowiedzialne za choroby układu oddechowego i krążenia, uszkodzenia wątroby, alergie, a w efekcie za wzrost śmiertelności ludności na terenach o wysokich wskaźnikach emisji tych substancji. Największe zagrożenie dla zdrowia człowieka niosą pyły PM (od angielskiego particulate matter). Ich rozmiar jest wyrażany w mikrometrach, zwanych też mikronami. Pyły PM10 - czyli cząstki o średnicy do 10 mikronów i PM 2,5 (średnica 2,5 mikronów lub mniejsze) stanowią poważny czynnik chorobotwórczy, gdyż osiadają na ściankach pęcherzyków płucnych utrudniając wymianę gazową, powodują podrażnienie naskórka i śluzówki. Przyczyniają się do zwiększenia zagrożenia infekcjami układu oddechowego oraz występowania zaostrzeń objawów chorób alergicznych np. astmy, kataru siennego i zapalenia spojówek. Dłuższe narażenie na wysokie stężenia pyłu może mieć wpływ na przebieg chorób serca (nadciśnienie, zawał), zwiększać ryzyko wystąpienia nowotworów - szczególnie płuc. Grupą w największym stopniu narażoną na negatywne oddziaływanie pyłów są osoby starsze, dzieci, a także kobiety ciężarne (rozwijającemu się płodowi może grozić z tego powodu, niski ciężar urodzeniowy, wady wrodzone, powikłania przebiegu ciąży). Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że z powodu wdychania szkodliwych pyłów rocznie na świecie umiera ponad 2 mln ludzi. Tlenki azotu - wywołują podrażnienia oczu, skóry oraz dróg oddechowych. Mogą powodować ogólne osłabienie, duszący kaszel oraz silne bóle głowy. Substancja przyczynia się do osłabienie funkcji obronnych płuc, zaburza ich wentylacji, co zmniejsza w efekcie nasycenie krwi tlenem i obniża zdolności samooczyszczania dróg oddechowych. Ostra, krótkotrwała ekspozycja na wysokie stężenia tego tlenku powoduje u człowieka obrzęk płuc i zgon, a jeśli chory przeżyje, rozwija się choroba silosowa. Chorobie tej towarzyszy ciężki skurcz oskrzeli, a w jego następstwie rozwija się rozedma. Tlenek węgla (czad) - powstaje w wyniku spalania paliw, a w szczególności niecałkowitego spalania węgla w paleniskach domowych. CO jest najczęstszą przyczyną zatruć śmiertelnych. Bezwonny i silnie trujący, łączy się z hemoglobiną, która traci w ten sposób zdolność do pobierania tlenu. Zmiany w natlenianiu krwi powodują zaburzenia w układzie nerwowym i układzie krążenia, objawiające się mniejszą wydolnością manualną oraz spadkiem ogólnej sprawności psychicznej. Wdychanie przez co najmniej 1 godzinę powietrza, w którym stężenie tlenku węgla wynosi powyżej 0,1% może spowodować utratę przytomności, a nawet zgon. Dwutlenek siarki - jest trujący dla zwierząt i szkodliwy dla roślin. Ma postać bezbarwnego gazu o ostrym, gryzącym i duszącym zapachu, silnie drażniącego drogi oddechowe, skórę i spojówki. Jest produktem ubocznym spalania paliw kopalnych, przez co przyczynia się do zanieczyszczenia atmosfery (smog). Może też wywoływać astmę, skurcze i zapalenie oskrzeli. Tlenki siarki w połączeniu z wodą dają kwas siarkowy, który jest składnikiem kwaśnych deszczy. Poprzez niską emisję w środowisku dochodzi również do zanieczyszczenia gleb, pół uprawnych, rzek i wód powierzchniowych metalami ciężkimi, które przyczyniają się do skażenia organizmów zwierząt, a także ludzi. Ołów na przykład akumulowany w kościach, zębach, nerkach, wątrobie oraz w mózgu wywołuje zmiany w układzie nerwowym i krwionośnym. Kadm - gromadzi się w nerkach i wątrobie oraz kościach, wpływając szkodliwie na układ immunologiczny, nerwowy i krwiotwórczy. Związki rtęci przedostają się do organizmu drogą pokarmową (spożycie ryb), oddechową, a 80% wdychanych par rtęci zatrzymywanych jest w ustroju człowieka i wraz z krwią są one rozprowadzane do wszystkich tkanek, stanowiąc poważne zagrożenie dla układu nerwowego. Arsen - związek o silnych właściwościach kancerogennych i toksycznych, emitowany do atmosfery w procesach spalania paliw w energetyce i przemyśle metalurgicznym. Do organizmu człowieka dostaje się drogą pokarmową (poprzez picie zanieczyszczonej wody) i w mniejszym stopniu drogą oddechową. W nadmiernej ilości może spowodować zatrucie, bóle głowy, zakłócenia rytmu serca. Dioksyny powstają w wyniku niekontrolowanego spalania, składowania odpadów, jak również ich palenia. Opadają z atmosfery na ląd i wodę - są następnie (pośrednio) wprowadzane do łańcucha pokarmowego lub dostają się bezpośrednio do sieci wodnej, a stamtąd do łańcuch żywnościowego. Przyczyniają się do powstania raka, a także mogą mieć negatywny wpływ na system immunologiczny. Najgorszym jest to, że skutki niskiej emisji, mogą pojawiać się dopiero po wielu latach od zatrucia organizmu zanieczyszczonym powietrzem. Biorąc pod uwagę środowisko przyrodnicze, w którym żyjemy warto zwrócić uwagę, iż skażenie powietrza pogarsza stan zieleni miejskiej oraz generuje potrzebę zwiększenia kosztów jej pielęgnacji. Negatywne rezultaty niskiej emisji mogą być odczuwalne także przez kierowców i drogowców. Zwiększenie zapylenia powietrza skutkuje choćby zmniejszeniem widoczności, a w przypadku dużej wilgotności - wzrostem zachmurzenia i opadów atmosferycznych. W ekstremalnych przypadkach może to doprowadzić do gołoledzi. Wiele skumulowanych związków chemicznych emitowanych w wyniku niskiej emisji potrafi rozpuścić nawet cement budowlany. Pamiętajmy, że powietrze nie uznaje granic! Sezon grzewczy w niektórych domostwach już się zaczął, dlatego przeczytaj, pomyśl i zadbaj o zdrowie swoje, jak też swoich najbliższych!
Sylwia Rataj ZSP Trzcianka
R. Jaremba

Wcześniejszy artykuł

Redakcja Czarnkow.INFO: 64-700 Czarnków, os. Parkowe 21/37, tel/fax 600 545 261, czarnkow.info@onet.pl
© Marcin MaÅ‚ecki Jacek Dutkiewicz 2004-2024. Wszelkie prawa zastrzeżone.