REINHOLD SADLER
Jeszcze nie tak dawno uwaga całego świata zwrócona była w stronę Stanów Zjednoczonych, w których trwała burzliwa kampania wyborcza na prezydenta. Dwaj kandydaci, dotychczasowy prezydent Donald Trump i ubiegający się o to stanowisko Joe Biden, prowadzili walkę o najwyższe stanowisko państwowe, którą ostatecznie wygrał ten drugi. Czytając reportaże na ten temat warto nadmienić, że również pewien czarnkowianin wpisał się w historię Stanów Zjednoczonych. I chociaż nie był prezydentem, to został wybrany na IX gubernatora Nevady. Mowa o Reinholdzie Sadlerze.
Ojciec Sadlera był drobnym rzemieślnikiem mieszkającym w Czarnkowie. Reinhold Sadler urodził się 10 stycznia 1848 roku. W tym samym roku na terenie Wielkopolski doszło do wybuchu powstania, które Polacy przegrali. Na skutek wynikających z tego represji wiele osób wyjechało do Ameryki. Jednak rodzina Sadlerów pozostała w Czarnkowie. W 1863 roku bracia Reinhold i Herman otrzymali zaproszenie do pracy w Ameryce od wuja Alberta Mau. Albert Mau był właścicielem firmy handlowej w USA, która działała na terenie stanów Kalifornia i Nevada. Bracia postanowili skorzystać z zaproszenia i udali się do Ameryki w 1864 roku. Po krótkim pobycie na wschodnim wybrzeżu udali się do Kalifornii, po czym przenieśli się do Nevady, gdzie akurat dużo słyszało się o kopalniach złota i wydobywanym w nich kruszcu. Reinhold i Herman w dalszym ciągu pracowali dla wuja. Zajęli się sprzedażą alkoholu, prochu, narzędzi i jedzenia dla poszukiwaczy złota. W 1869 roku Reinhold mieszkał już w Hamilton w hrabstwie White Pine i pracował sam. W odróżnieniu od innych emigrantów Sadler aktywnie uczestniczył w życiu towarzyskim rozwijającego się miasteczka Hamilton. Został członkiem loży masońskiej, gdzie pełnił funkcję skarbnika oraz został przyjęty do Wolnomularstwa Królewskiego Sklepienia (Royal Arch Masons) jako sekretarz. W 1870 roku Sadler starał się o urząd miejskiego skarbnika z ramienia partii demokratycznej, lecz przegrał. Po pożarze prawie całego miasteczka Hamilton, do którego doszło w 1875 roku, Sadler przeniósł się do Eureki, które rozwijało się gwałtownie dzięki górnictwu. Założył tam swój własny, dobrze zaopatrzony sklep. Jego głównym źródłem zarobku był handel węglem, który dostarczał lokalnym hutom. To pozwoliło mu nawiązać wiele kontaktów wśród tamtejszej ludności. Zaczął też kupować ziemię i właśnie ziemia otworzyła mu drogę do powiększenia majątku. Wraz z rozwijającą się firmą rosły jego aspiracje polityczne. W 1880 roku udało mu się zdobyć stanowisko skarbnika hrabstwa. W 1886 roku został skarbnikiem stanu. Reinhold, w tym co robił, był cierpliwy, pomimo licznych pożarek. Z biegiem czasu wyrobił sobie miano "Szefa" w partii demokratycznej (chociaż faktycznie żadnej funkcji w niej nie miał) i był jednym z bardziej liczących się osobistości w miasteczku Eureka. W roku 1890 powstała Partia Republikańska Srebro, w której działalność zaangażował się Sadler. Wybory na gubernatora odbyły się w 1894 roku. W wyniku wyborów (nie do końca uczciwych) gubernatorem został John E. Jones z Partii Srebra, a jego zastępcą został Reinhold. Jones był człowiekiem chorowitym i uskarżał się na ciężkie bóle brzucha, dlatego w październiku 1895 roku przekazał swoje obowiązki Sadlerowi i udał się do Kalifornii na leczenie. Z leczenia już nie powrócił - zmarł 5 miesięcy później, a Sadler przejął jego obowiązki. Pełniąc funkcję zastępcy gubernatora wykazał się uczciwością i sprawiedliwością. Jego administracja była sprawna i uczciwa, na wzór firmy, jaką prowadził. Był też człowiekiem nieskorumpowanym i o silnych nerwach. W 1898 roku Kalifornia znalazła się w strefie ścisłej kwarantanny, ponieważ wśród bydła wybuchła "teksańska zaraza". Pomimo nacisków, prób przekupstwa (dawano mu 100000 dolarów, co na tamte czasy było kwotą ogromną), a nawet próby upicia i wymuszenia podpisu, Sadler nie dopuścił do wpuszczenia zarażonego bydła do swego stanu. W kolejnych wyborach w 1898 roku wybrano Sadlera na gubernatora, chociaż zwyciężył zaledwie 22 głosami. Piastując funkcję zastępcy gubernatora i gubernatora prowadził politykę oszczędności i racjonalizacji wydatków. Starał się o nowy i stały napływ mieszkańców wydając broszury reklamujące stan Nevada. Dzięki jego polityce Nevada wyszła z kryzysu gospodarczego, w który wpadła w latach 80-tych XIX wieku. W 1904 roku miały odbyć się kolejne wybory. Początkowo wydawało się, że Sadler bez problemu uzyska reelekcję, jednak poróżnił się z wpływowym senatorem Francisem G. Newlands'em, przez co nie otrzymał nominacji partyjnej do wyborów. W rezultacie zebrał zaledwie 562 głosy z ponad 11000 oddanych. Tym sposobem jego reelekcja przepadła. W 1905 roku załamany końcem kariery politycznej Sadler poświęcił się rodzinie i interesom. Niestety zaczął mieć również problemy zdrowotne. W styczniu 1906 roku udał się w podróż służbową do Ely. W czasie tej podróży zaniemógł i poprosił, by zawieziono go do domu, do Eureki. Życzenie to spełnił jego syn i saniami dowiózł do domu, gdzie gubernator zmarł pod koniec stycznia. Reinhold Sadler cieszył się szacunkiem współpracowników i przeciwników. Jego następca, gubernator John Sparks powiedział: "Wraz z jego odejściem ze stanowiska Gubernatora, stan utracił jednego z najbardziej skutecznych, wiarygodnych i uczciwych urzędników w swojej historii".
Karolina Rążewska-Golik
Muzeum Ziemi Czarnkowskiej
