CZERWIEC - MIESIÄ„C WALKI Z RAKIEM


Diagnozę, która w większości kojarzy się jednoznacznie negatywnie słyszy co roku w Polsce ponad 100 tysięcy chorych. Blisko drugie tyle żyje z chorobą. W dniach między 4 a 24 czerwca obchodzone są w naszym kraju Dni Walki z Rakiem. To czas promowania wśród Polaków najważniejszych zasad profilaktyki nowotworowej. Wystarczą badania profilaktyczne i zdrowy styl życia, by zminimalizować lub nawet całkiem wyeliminować ryzyko zachorowań. Tylko tyle i aż tyle.

Nie ma co prawda żadnego pewnego i sprawdzonego sposobu, który w 100% zabezpieczyłby nas przed zachorowaniem na nowotwór. Wpływ na pojawienie się choroby mają zazwyczaj m.in. nasze geny, wiek oraz styl życia. Nie znaczy to jednak, że nie możemy w znacznym stopniu ograniczyć ryzyka zachorowania. Chyba każdy z nas zna zasadę, że lepiej zapobiegać, niż leczyć. Nic bardziej prawdziwego i skutecznego, zwłaszcza w przypadku nowotworów, nie występuje. Wczesne wykrycie choroby i odpowiednie leczenie daje duże szanse na wyleczenie. Rocznie w Polsce zdrowieje blisko 30 000 pacjentów. Część z nich mogłoby uniknąć przykrych konsekwencji choroby, poprzez m.in. prowadzenie zdrowego stylu życia i stosowanie się chociażby do stworzonych przez polskiego lekarza zasad, nazwanych "Europejskim Kodeksem Walki z Rakiem" (patrz tabela poniżej). Problemem dla większości pacjentów nie jest to, że nie znają zasad zdrowego stylu życia, ale to że nie przywiązują do niego zbyt dużej wagi, lub odkładają stosowanie zaleceń na "nigdy nie nadchodzące" jutro. Tymczasem żyjemy dziś i dziś musimy zadbać o siebie.

Czego unikać?
Lista jest w tym przypadku długa, choć nie nieskończona. Alkohol, tytoń, środki psychoaktywne, czerwone mięso i wysoko przetworzona żywność powinny znaleźć się na czarnej liście rzeczy, których bezwzględnie powinniśmy unikać albo chociaż mocno je ograniczyć. Szkodliwy dla naszego zdrowia jest także nadmierny lub długo utrzymujący się stres, a najlepszym sposobem na wyeliminowanie jego negatywnych skutków lub lepsze radzenie sobie ze szkodliwymi nerwami jest aktywność fizyczna. Nie ma znaczenia czy spacerujemy, biegamy, jeździmy rowerem, pływamy czy skaczemy na skakance. Ruch jest dla naszego organizmu wręcz zbawienny.

O czym pamiętać?
Najważniejsze jest to, by pamiętać, że nie jesteśmy nieśmiertelni, a nasze ciało będzie nam służyło tak długo, jak długo będziemy się o nie troszczyć. Spróbujmy pomyśleć o sobie jak o kimś, kto jest dla nas bardzo ważny i troszczyć się o siebie samych, bo to my instynktownie najlepiej wiemy ,co jest dla nas dobre. Wskazane jest też skorzystanie z porady dietetyka, można to zrobić również bezpłatnie np. przy okazji organizowanych rokrocznie akcji prozdrowotnych. Najbliższa taka okazja będzie na początku sierpnia, podczas zaplanowanej w tym terminie akcji "Rodzicielstwo Bliskości". Równie ważnym elementem profilaktyki nowotworów jest samobadanie piersi, w przypadku kobiet i jąder, w przypadku mężczyzn. W internecie można znaleźć wiele poradników, dzięki którym krok po kroku można nauczyć się jak prawidłowo wykonywać samobadanie i kontrolować wszelkie zmiany, a co ważniejsze w porę im zapobiegać. W Wydziale Zdrowia i Współpracy Społecznej Starostwa Powiatowego w Czarnkowie znajdują się fantomy do nauki samobadania piersi i jąder, które każdego roku są wypożyczane do szkół i innych jednostek organizacyjnych. Wystarczy złożyć wniosek o wypożyczenie, które jest całkowicie bezpłatne. Taka palpacyjna nauka wykrywania zmian nowotworowych daje doskonałe rezultaty. Możliwość nauki samobadania przy pomocy fantomów jest możliwa np. podczas akcji "Kocham Cię życie" organizowanej rokrocznie od 6 lat w Krzyżu Wlkp. Pamiętajmy, że stosowanie się do wszystkich zasad jest wskazane i z pewnością poprawi jakość naszego życia. Nie zastąpi to jednak konieczności regularnych badań, zwłaszcza, jeśli należymy do osób, znajdujących się w grupie ryzyka.
Ludwika Wikieł
Starostwo Powiatowe w Czarnkowie

Europejski Kodeks Walki z Rakiem
12 zasad wspomagających zmniejszenie ryzyka zachorowań na nowotwór
1. Nie pal. Nie używaj tytoniu w żadnej postaci.
2. Stwórz w domu środowisko wolne od dymu tytoniowego. Wspieraj politykę miejsca pracy wolnego od tytoniu.
3. Utrzymuj prawidłową masę ciała.
4. Bądź aktywny fizycznie w codziennym życiu. Ogranicz czas spędzany na siedząco.
5. Przestrzegaj zaleceń prawidłowego sposobu żywienia. Jedz dużo produktów pełnoziarnistych, roślin strączkowych, warzyw i owoców. Ogranicz spożycie wysokokalorycznych produktów spożywczych (o wysokiej zawartości cukru lub tłuszczu) i unikaj napojów słodzonych. Unikaj przetworzonego mięsa; ogranicz spożycie mięsa czerwonego i żywności z dużą ilością soli.
6. Jeśli pijesz alkohol dowolnego rodzaju, ogranicz jego spożycie. Abstynencja pomaga zapobiegać nowotworom.
7. Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne (dotyczy to szczególnie dzieci). Chroń się przed słońcem, używaj produktów przeznaczonych do ochrony przeciwsłonecznej. Nie korzystaj z solarium.
8. Chroń się przed działaniem substancji rakotwórczych w miejscu pracy. Postępuj zgodnie z zaleceniami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy.
9. Sprawdź czy jesteś narażony na naturalne promieniowanie. Podejmij działania na rzecz zmniejszenia jego poziomu.
10. Kobiety powinny pamiętać o tym, że: karmienie piersią zmniejsza u matki ryzyko zachorowania na nowotwory, jeśli możesz, karm swoje dziecko piersią; hormonalna terapia zastępcza zwiększa ryzyko rozwoju niektórych nowotworów, ogranicz jej stosowanie.
11. Zadbaj o to, aby twoje dzieci poddano szczepieniom ochronnym przeciwko: wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (dotyczy noworodków); wirusowi brodawczaka ludzkiego - HPV (dotyczy dziewcząt).

12. Bierz udział w zorganizowanych programach badań przesiewowych w celu wczesnego wykrywania: raka jelita grubego (zalecenie dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet); raka piersi (u kobiet); raka szyjki macicy (u kobiet).
prof. dr hab. n. med. Witold Zatoński

Redakcja Czarnkow.INFO: 64-700 Czarnków, os. Parkowe 21/37, tel/fax 600 545 261, czarnkow.info@onet.pl
© Marcin MaÅ‚ecki Jacek Dutkiewicz 2004-2024. Wszelkie prawa zastrzeżone.