SILNA WICHURA I BRAK PRÄ„DU


Odszkodowanie za brak prądu? Odszkodowanie za zniszczony sprzęt od przepięcia? Czy możemy żądać bonifikaty od przedsiębiorstwa energetycznego za przerwę w dostawie energii elektrycznej? Niedawno silny wiatr w weekend pozbawił wielu mieszkańców prądu. Było więc ciemno i czasami nawet w niektórych gminach pojawiały się informacje, że brakuje wody: "W związku z awarią prądu na terenie prawie całej gminy mogą wystąpić czasowe braki w dostępie do wody." W tej kwestii pojawiły się również pytania konsumentów: "czy jako konsument mogę domagać się bonifikaty od dostawy prądu za jednorazową przerwę nieplanowaną w dostawie energii elektrycznej, która trwała przez 24 godziny z przyczyn uszkodzenia sieci?".

Należy wyjaśnić, że jako odbiorcy energii mamy prawo uzyskać bonifikatę, jeśli dojdzie do przerwy w dostawie energii elektrycznej, ale nie w każdym przypadku, gdyż muszą być spełnione pewne kryteria czasowe. Należy zaznaczyć, że szczegółowe zasady udzielania bonifikat za przerwy w dostawach energii znajdziemy w umowie, tj. taryfie danego przedsiębiorstwa energetycznego oraz w regulaminie świadczenia usługi. Natomiast regulacje dotyczące kwestii bonifikat głównie zostały uregulowane w §43 rozporządzeniu Ministra Energii z dnia 6 marca 2019 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną (Dz. U. z 2019 poz. 503 ze zm.). Rozporządzenie to określa wprawdzie nie jako takie odszkodowanie, ale bonifikaty, które zgodnie z prawem przysługują nam jako odbiorcom. Natomiast kwestie dotyczące przerwy w dostawie prądu określa zupełnie inne rozporządzenie, które odnosi się do szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz. U. z 2007 r. nr 93 poz. 623). W art. 40 ust. 2 ww. rozporządzenia znajdziemy różne rodzaje przerw. Przemijające (mikroprzerwy), trwające nie dłużej niż 1 sekundę. Krótkie, trwające dłużej niż 1 sekundę i nie dłużej niż 3 minuty. Długie, trwające dłużej niż 3 minuty i nie dłużej niż 12 godzin. Bardzo długie, trwające dłużej niż 12 godzin i nie dłużej ni 24 godziny oraz katastrofalne, trwające dłużej niż 24 godziny. Maksymalny czas trwania przerwy w dostawie prądu powiązany jest z grupą przyłączeniową. Tak też w wypadku grup III i VI, jest on określony przez umowę o świadczenie usług przesyłania energii albo właściwą umowę kompleksową. Zatem dopuszczalny czas trwania przerw jest precyzyjnie określony. Jednorazowa przerwa nie może przekroczyć w wypadku przerwy planowanej - 16 godzin, a nieplanowanej (awarii) - 24 godzin. Zaś w odniesieniu do przerw w ciągu roku stanowiących sumę czasów trwania przerw jednorazowych długich i bardzo długich, wartości nie mogą przekroczyć w wypadku przerw planowanych - 35, godzin a przerw nieplanowanych (awarii) 48 godzin. Oznacza to, że jeżeli przerwa nieplanowana trwała jednorazowo nie dłużej niż 24 godziny, to konsument, w praktyce odbiorca zaliczony do grupy gospodarstw domowych, nie może domagać się bonifikaty. Zryczałtowane odszkodowania (bonifikaty) za przerwę w dostawie energii elektrycznej przysługiwać będą jedynie, gdy zostaną przekroczone terminy wymienione wyżej, ujęte w § 40 ust. 5 rozporządzenia. Dla grupy odbiorców, jaką stanowią gospodarstwa domowe, okres nieplanowanej przerwy w dostawie energii elektrycznej, który nie wymaga wypłaty bonifikat, to maksymalnie 24 godziny. Bonifikata należy się dopiero wtedy, gdy jednorazowa przerwa w dostawach trwała dłużej niż dobę. Jeśli jednak w ciągu roku nastąpi kilka nieplanowanych przerw w dostawach, to bonifikaty nie przysługują odbiorcom tylko wtedy, gdy suma czasowa tych przerw nie przekroczy razem 48 godzin. Co istotne, czas przerw liczy się w specyficzny sposób. O początku biegu terminu 24-godzinnego decyduje moment uzyskania przez przedsiębiorstwo energetyczne zgłoszenia o braku dostaw.

Sporna jest kwestia, czy bonifikata przysługuje także wtedy, gdy przerwa w dostawie energii elektrycznej powstała z powodu tzw. siły wyższej, czyli zdarzenia zewnętrznego niemożliwego do przewidzenia i zapobieżenia, np. gwałtownego załamania pogody. Urząd Regulacji Energetyki (URE) uważa, że przepisy nie warunkują wypłaty bonifikaty za przerwy w dostawie jakimikolwiek czynnikami (w tym działaniem siły wyższej). Zakłady energetyczne mają natomiast często inne zdanie. Podkreślają, że bonifikata jest zryczałtowanym odszkodowaniem za brak wykonania zobowiązania. Zasady tej odpowiedzialności określa art. 471 Kodeksu cywilnego. Ponieważ w razie wystąpienia siły wyższej nie ponosi się - co do zasady - odpowiedzialności z art. 471 Kodeksu cywilnego, to wtedy odbiorcom nie przysługują bonifikaty.

A co z uszkodzonym sprzętem w związku z zanikaniem prądu, migotaniem i zmianie napięcia? Taka historia spotkała pana Mariana, który zgłosił się do operatora sieci o odszkodowanie, bo od pstrykania prądem uszkodzeniu uległ mu sprzęt domowy, jak sam opisuje: "Po dzisiejszych zanikach prądu, po kilku próbach przywrócenia dopływu prądu, migotania, stwierdziłem, że uszkodzeniu uległ mi sprzęt elektroniczny min. amplituner Yamaha oraz odtwarzacz DVD i zwróciłem się o odszkodowanie do operatora. Otrzymałem zgłoszenie szkody OC, które wypełniłem i odesłałem. W odpowiedzi jednak otrzymałem informację, że brak jest podstaw do uznania roszczenia." Rzecznik wystąpił do przedsiębiorcy i zaznaczył, że operator nie kwestionował, że awarii nie było, a jedynie zaznaczył, że zgodnie z umową i przepisami dopuszcza się nieplanowane przerwy w dostawie energii elektrycznej zapominając o tym, że w związku z tymi nie planowanymi przerwami spowodował szkodę u konsumenta. Operator doskonale wie, że krótkotrwały wzrost napięcia jest nazywany przepięciem elektrycznym. Jeżeli zatem moc prądu znacząco wzrośnie, istnieje ryzyko, że dojdzie do poważnej awarii urządzenia. Konsument podkreślił, że nie neguje prawa operatora do nieplanowanych przerw w dostawie energii, ale zgłasza szkodę w wyniku tego nieplanowanego włączania i wyłączania prądu. Do uszkodzenia sprzętu konsumenta mogło zatem dojść w wyniku przepięcia łączeniowego, do których dochodzi podczas wyłączania i włączenia linii, a także w trakcie automatycznej likwidacji zwarć lub przepięcia dorywczego, wynikającego z nagłych zmian obciążenia. Jeżeli zatem w wyniku błędu dostawcy energii w sieci domowej wystąpiło przepięcie, odszkodowanie za zniszczony sprzęt powinno zostać wypłacone przez firmę dostarczającą prąd. W tym celu konsument słusznie złożył wniosek z żądaniem wypłacenia rekompensaty, w którym opisał swoje straty, do jakich doszło w wyniku przepięcia. Po interwencji rzecznika operator wskazał, iż: "(...) po rozpatrzeniu zgłoszonego przez Państwa odwołania w sprawie zdarzenia, którego skutkiem było uszkodzenie amplitunera oraz odtwarzacza Yamaha, operator informuje, iż uznał roszczenie Poszkodowanego, p. Mariana w kwocie 592,00 zł".

Podsumowując sprawa nie jest prosta, a każdy przypadek należy analizować i rozpatrywać indywidualnie. Natomiast, gdy nie będziemy wiedzieli jakie mamy prawa, zawsze można uzyskać bezpłatną pomoc u Powiatowego Rzecznika Konsumentów.
Miłosz Niedźwiecki
Powiatowy Rzecznik Konsumentów
tel. 660 753 160, e-mail: prk@pct.powiat.pl

Redakcja Czarnkow.INFO: 64-700 Czarnków, os. Parkowe 21/37, tel/fax 600 545 261, czarnkow.info@onet.pl
© Marcin MaÅ‚ecki Jacek Dutkiewicz 2004-2024. Wszelkie prawa zastrzeżone.